Veganistisch eten en ‘een vegan zijn’ is tegenwoordig heel hip. De documentaires, (Youtube)-filmpjes en artikelen vliegen je om de oren. Want veganistisch leven zou beter zijn voor mens, dier én milieu. Is dit eigenlijk wel zo? En waarom zou een veganistische leefstijl dan voordeliger zijn dan een niet-veganistische leefstijl?
Even een opfrissertje; als je geen vlees eet ben je een vegetariër. Gebruik je geen énkel dierlijk product, dus ook geen leer of snoep waar gelatine in verwerkt zit, dan ben je een veganist. Natuurlijk zijn er ook verschillende varianten hierin, maar je begrijpt het principe.
Milieu
Als je plantaardig eet en weinig tot geen dierlijke producten tot je neemt, dan is dat inderdaad positief voor het milieu. Als je het alleen al hebt over de koeien die wij consumeren, gaat dit al hand in hand met de methaanuitstoot van deze koeien. Koeien maken namelijk melk van gras en bij dat verteringsproces ontstaat het gas methaan. Dit wordt uitgestoten via de mest van de koe, hun scheten en boeren en dragen zo bij aan de uitstoot van broeikasgassen.
Wereldwijd zorgen niet alleen koeien voor luchtvervuiling. Ook schapen, varkens, kippen en andere dieren die in de landbouw gehouden worden, zorgen voor 15 procent van de uitstoot van broeikasgassen. Daarbij kost het produceren van vlees veel grondstoffen, zoals kunstmest en brandstof voor landbouwvoertuigen.
Er wordt wereldwijd enorm veel vlees geproduceerd, geconsumeerd en vervoerd. En dat is dus niet erg goed voor het milieu. De milieubelasting van veelteelt zal ook alleen maar toenemen. De FAO verwacht wereldwijd dat de consumptie van vlees per persoon in 2050 met 40% zal toenemen ten opzichte van 2010. De wereldbevolking zal dan ook veel uitgebreider zijn, wat betekent dat de veestapels fors zal groeien.
Zelfs als je een leek bent op dit gebied, is het dus een simpel rekensommetje om te begrijpen dat vleesconsumptie inderdaad slecht is voor het milieu.
Mens
En voor de mens? Het voedingscentrum beweert dat als je meer plantaardig eten tot je neemt dan dierlijke voedingsmiddelen, dat ook een positief effect heeft op je gezondheid. Meer plantaardig eten en minder of geen dierlijk voedingseiwitten verlaagt volgens hen namelijk je bloeddruk, verkleint het risico op hart- en vaatziekten en zorgt voor minder ontstekingen in het lichaam.
Voordelen
Het heeft dus zeker gezondheidsvoordelen om dierlijke voedingsmiddelen te laten staan. Maar het veganistische leefpatroon is niet automatisch het meest gezonde dieet. Het is namelijk niet wetenschappelijk onderzocht of het weglaten van dierlijke voedingsmiddelen beter is voor je gezondheid dan een voedingspatroon waar (af en toe ) dierlijke producten in voorkomt. Er zijn wel bronnen die beweren dat dit dus wel gezonder is, echter harde feiten ontbreken.
Tekorten
Naast de lichamelijk voordelen die er zijn als je geen dierlijke producten tot je neemt, moet er ook zeker aan gedacht worden dat in een veganistisch dieet vaak een aantal belangrijke mineralen en vitamines ontbreken. Dit gaat dan met name om vitamine B12, omdat dit alleen voorkomt in dierlijk voedsel. Dit zou je dan moeten slikken als je veganistisch wil eten. Ook ijzer, B1, calcium, vitamine d, zink en eiwitten zal je ergens vandaan moeten halen. Maar deze voedingsstoffen zijn ook gemakkelijk uit andere voeding te halen. Hier moet je dus wel op letten als je veganistisch gaat eten.
Dieren
Dat het voor de dieren beter is om geen vlees te eten, is nogal een open deur. Toch staan we er vaak niet bij stil hoeveel dierenleed er achter de schermen plaatsvindt. Weet jij bijvoorbeeld hoeveel dieren er per jaar daadwerkelijk geslacht worden voor de voedselindustrie? In 2016 lag dat getal volgens Quest op 550 miljoen dieren per jaar in Nederland. Dat zijn 1,5 miljoen dieren per dag.
De niet biologische vleesindustrie is daarnaast ook niet bepaald diervriendelijk. Kippen worden levenslang opgesteld op één A4-tje. Niet biologische kippen hebben naast weinig bewegingsruimte ook het nadeel te leven in lange kooien in schuren die wel legbatterijen worden genoemd. Volgens het CIWF zitten er op dit moment zes miljoen kippen in die schuren. Ze hebben, naast een A4-tje, voedsel en wat drinken. Diervriendelijk? Niet echt hè?
Ook varkens, koeien en andere dieren hebben het niet gemakkelijk als ze voor consumptie worden gebruikt.
Als je niet geheel veganistisch wil leven, en dierlijke producten wil eten, is het voor de dieren beter om over te stappen op biologische, dierlijke producten in plaats van gangbaar dierlijke producten.
Conclusie
Het is een beetje puzzelen als het gaat om veganistisch eten. Het is absoluut beter voor het milieu als we allemaal minder vlees zouden consumeren, ook kán het gezonder zijn voor je lichaam, harde feiten blijven echter uit.
Voor de dieren is het ook absoluut fijner als we ze niet consumeren, maar lekker laten dwarrelen in de natuur. Dierenleed is dus een feit in de gangbare vleesindustrie.
Of een veganistisch dieet an sich dus gezonder is dan een niet-veganistisch leefpatroon, is niet te stellen. Voor het milieu is het sowieso beter, voor het lichaam verschillen de meningen en voor de dieren zou je ook over kunnen stappen op biologisch vlees. Maar qua dierenleed is het alsnog beter om geen dieren te doden dan vriendelijk te doden.
Met andere woorden: de onderzoeksresultaten verschillen van elkaar, maar deze conclusie blijft: de ecologische afdruk van de vleesconsumptie wordt alsmaar groter en het is nog maar de vraag wat voor invloed dit gaat hebben op de aarde, mens en dier.
